मधुमेह किंवा रक्तातील साखर कशी नियंत्रित करावी? मधुमेहाच्या रुग्णांमध्ये रक्तातील साखर वाढल्याने अनेक लक्षणे दिसून येतात. डायबिटिस अतिशय योग्य पद्धतीने कंट्रोलमध्ये ठेवता येतो. मधुमेहाच्या गंभीर टप्प्यावर पोहोचण्यापूर्वी ते शोधणे आवश्यक आहे. वेळेवर ओळख आणि निदान करून, आपण ते अधिक चांगल्या प्रकारे नियंत्रित करू शकता.
मधुमेहावर आयुर्वेदिक उपचार काय आहेत? मधुमेह किंवा उच्च रक्तातील साखरेवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी तुम्ही निरोगी जीवनशैली, व्यायाम, सकस आहार, औषधे आणि काही घरगुती उपाय करून पाहू शकता. नोएडा येथील E-260 सेक्टर 27 येथे असलेल्या ‘कपिल त्यागी आयुर्वेद क्लिनिक’चे संचालक डॉ. कपिल त्यागी तुम्हाला मधुमेहावरील काही स्वस्त आणि प्रभावी आयुर्वेदिक घरगुती उपाय सांगत आहेत.
आयुर्वेदिक उपाय
गुडूची, कुडकी, शार्दूनिका आणि पुनर्णवा ही काही आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आहेत जी रक्तातील साखर नियंत्रित करू शकतात. हे हर्बल मिश्रण तयार करण्यासाठी मिसळले जातात. हे मिश्रण कोमट पाण्यासोबत दिवसातून दोन ते तीन वेळा सेवन केल्यास फायदा होईल. पण हे घेण्याअगोदर तज्ज्ञांशी बोला.
(वाचा – या कारणामुळे गंगेत आत्महत्या करायला निघाले होते Kailash Kher, अशा लोकांना विषासमान वाटतात ५ गोष्टी)
डायबिटिसवर आयुर्वेदिक उपाय
आयुर्वेद डॉक्टरांच्या मते, अग्नी कमी काम केल्यामुळे मधुमेह होतो आणि रक्तातील साखरेची पातळी वाढू लागते. अनेक प्रकारची इंग्रजी आणि आयुर्वेदिक औषधे आहेत जी मधुमेह आणि रक्तातील साखरेची पातळी व्यवस्थापित करण्यात मदत करू शकतात. याशिवाय काही आयुर्वेदिक घरगुती उपाय आहेत. ज्यामुळे त्यावर सहज नियंत्रण करता येते.
(वाचा – भेंड्याची भाजी या ४ भयंकर आजारांना वाढवते, खाण्यापूर्वी एकदा विचार करा)
मेथीचे दाणे उपाय
आयुर्वेदिक तज्ज्ञांच्या मते, मधुमेही रुग्णांनी मेथीचे नियमित सेवन करावे आणि त्याचा साठा घरात ठेवावा. त्याच्या बियांचे अंकुरही खाण्यायोग्य असतात किंवा सकाळी मेथीचे पाणी पिण्याचा सल्ला दिला जातो.
(वाचा – भेंड्याची भाजी या ४ भयंकर आजारांना वाढवते, खाण्यापूर्वी एकदा विचार करा)
तांब्याच्या भांड्यातून पाणी पिणे
तांब्याच्या भांड्यातील पाणी पिण्याची शिफारस अनेक शतकांपासून केली जात आहे कारण त्याच्या आरोग्यासाठी फायदे आहेत. आयुर्वेदिक तज्ज्ञांच्या मते, तांब्याच्या भांड्यातील पाणी प्यायल्याने रक्तातील साखरेचे चढउतार टाळता येतात. तांब्याच्या भांड्यात रात्रभर पाणी साठवून ठेवा आणि दुसऱ्या दिवशी प्या.
(वाचा – स्मार्टफोनमुळे ३० वर्षीय महिलेने गमावले डोळे, कसे ते घ्या जाणून)
कडू भाज्या फायदेशीर
साखर किंवा कर्बोदके खाण्याऐवजी कडू पदार्थ खावेत. तुम्ही कारले, आवळा, भांग बिया आणि कोरफड इत्यादींचे सेवन करू शकता. ते कसे खायचे ते तज्ञांना विचारा.
(वाचा – सोयाबिनच्या सेवनामुळे पुरूषांमध्ये वाढतात महिलांचे हार्मोन्स, प्रजनन क्षमतेवर निर्माण होते प्रश्नचिन्ह)
किचनधील मसाले
स्वयंपाकघरातील मसाल्यांमध्ये मधुमेहविरोधी गुणधर्म आढळतात. हळद, मोहरी, हिंग, दालचिनी आणि धणे यामध्ये रक्तातील साखर नियंत्रित ठेवण्याची क्षमता असते. मधुमेहासाठी ते कसे वापरावे, डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
(वाचा – थोडी थोडी लघवीला होणे, धार कमी होणे? ब्लॅडरला आतून पोखरून टाकतायत ८ जीवघेणे आजार)
डाएटमध्ये करा बदल
मानवी शरीरातील कोणताही आजार हा दोषांच्या असंतुलनामुळे होतो. टाइप 1 मधुमेह हा वात दोषाच्या असंतुलनामुळे होतो. टाइप 2 हा कफ दोषाच्या जास्तीमुळे होतो. म्हणूनच कमी चरबी आवश्यक आहे. दुग्धजन्य पदार्थांऐवजी बदाम/सोया/स्किम्ड दूध आणि कमी चरबीयुक्त दही निवडा.
(वाचा – स्मार्टफोनमुळे ३० वर्षीय महिलेने गमावले डोळे, कसे ते घ्या जाणून)
डायबिटिसवर इतर उपाय
डॉक्टरांच्या म्हणण्यानुसार, तुम्ही सकाळी रिकाम्या पोटी बाटलीचा रस पिऊ शकता. तुमच्या जेवणात चणे घालू शकता, कारल्याची करी किंवा रस पिऊ शकता, आवळ्याच्या रस किंवा दुधीचा रस मिसळून पिऊ शकता.
टीप : हा लेख केवळ सामान्य माहितीसाठी असून यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. अधिक जास्त माहितीसाठी नेहमी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि त्यांच्या सल्ल्यानुसारच योग्य ते बदल करा.