MajhiNews Marathi News, Latest Marathi News, Marathi News Paper, Maharashtra Breaking News | मराठी ताज्या बातम्या
प्रथिनांची गरज कशासाठी
प्रौढ म्हणून आपल्याला स्नायूंच्या बळकटीसाठी प्रथिनांची गरज असते, वजन कमी करण्यास मदत होते, तसेच रोगप्रतिकारशक्ती निर्माण होते आणि सर्व पेशींसाठी आवश्यक घटक आहे. वयोवृद्ध व्यक्तींना सारकोपेनिया (स्नायूंचे नुकसान) टाळण्यासाठी प्रथिने अत्यंत आवश्यक आहे आणि ते आजारपणानंतर जलद आणि लवकर बरे होण्यास मदत करते. पण मुलांना लहानपणापासूनच योग्य प्रमाणात प्रथिने मिळाली तर मोठेपणी त्यांना कमी प्रमाणात त्रास होतो. तरीही प्रश्न पडतो की मग प्रथिनांच्या आवश्‍यकतेसाठी आरडीए काय आहे? वय, लिंग, व्‍यायाम पद्धत आणि आरोग्‍याच्‍या स्थितीनुसार गरज विभिन्‍न असते. एनआयएन २०२० ने अनेक शिफारशीही दिल्‍या आहेत.
कोणत्या वयोगटानुसार कशी असावी प्रथिने
वयोगट प्रथिनांचे प्रमाण
पुरूष – ५५ ग्रॅम
महिला – ४५ ते ५० ग्रॅम
मुले (१ ते ३ वर्षे) – १० ते १५ ग्रॅम
मुले (४ ते ९ वर्षे) – १५ ते २५ ग्रॅम
मुले – १० ते १२ वर्षे – ३२.८ ग्रॅम
मुली – १० ते १२ वर्षे – ३१.८ ग्रॅम
मुले – १३ ते १५ वर्षे – ४४.९ ग्रॅम
मुली – १३ ते १५ वर्षे – ४३.२ ग्रॅम
मुले – १६ ते १८ वर्षे – ५५.४ ग्रॅम
मुली – १६ ते १८ वर्षे – ४६.२ ग्रॅम
*भारतीयांकरिता आरडीएचा एनआयएन सारांश – २०२०
सरासरी प्रथिनांची गरज
सरासरी भारतीय प्रौढ व्यक्तीसाठी प्रथिनांची दैनंदिन गरज (आरडीए) ०.८-१.० ग्रॅम प्रति किलो वजन (दररोज ५०-६० ग्रॅम प्रथिने) असते. प्रति जेवण १५-२० ग्रॅम उच्च-गुणवत्तेचे प्रथिने सेवन केल्‍यने व्‍यक्‍तीची दैनंदिन गरज भागवता येते. गरज, म्हणजे प्रत्येक आहारामध्‍ये एक-चतुर्थांश प्रथिने असले पाहिजे. प्रथिनांची गुणवत्ता देखील खूप महत्त्वाची आहे. कोंबडी, बदक, टर्की आणि अंडी यांसारखे पोल्‍ट्री हे जैवउपलब्ध प्रथिनांचे सर्वोत्तम स्त्रोत आहेत आणि सर्व आहारातील आवश्यक अमीनो अॅसिड त्यांच्यामध्ये मुबलक प्रमाणात असल्याने त्यांना संपूर्ण प्रथिने म्हटले जाते. कोंबडी, टर्की, बदक व अंडी यांसारखे संपूर्ण प्रथिन स्त्रोत प्रमाण व गुणवत्तेनुसार उच्च असतात आणि १०० टक्‍के पचतात. ते निरोगी प्रथिने, चरबी आणि सूक्ष्म पोषक तत्वांनी परिपूर्ण आहेत आणि त्यातील उच्च प्रथिने घटकामुळे ते रोगप्रतिकारशक्ती वाढवणारे उत्कृष्ट अन्न बनते. प्रथिनांचा उत्कृष्ट स्रोत असण्यासोबत त्यांच्यामध्ये व्हिटॅमिन ए, व्हिटॅमिन बी १२, झिंक, लोह, सेलेनियम सारखे सूक्ष्म पोषक घटक देखील असतात.
(वाचा – डायबिटीससह अन्य आजारांवरही गुणकारी आहे आळशी, जाणून घ्या ५ फायदे)
दैनंदिन आहारात मुलांसाठी प्रथिनस्रोतांचा करा समावेश
आहारामध्‍ये पुरेशा प्रमाणात प्रथिने असण्‍यासाठी दैनंदिन आहारामध्‍ये प्रथिनेस्रोतांचा समावेश करा. आरोग्‍यदायी ब्रेकफास्‍टसह दिवसाची सुरूवात करा आणि त्‍यामध्‍ये दररोज अंडी किंवा दुधाचा समावेश करा. मुख्य आहारामध्‍ये काही प्रथिनेयुक्त पदार्थ जसे मसूर किंवा चिकन/टर्की/बदक यांसारखे काही प्रथिनयुक्त अन्न समाविष्ट केले पाहिजे. तसेच प्रथिनेयुक्त पदार्थांचे स्नॅक करा. म्हणून फक्त प्रमाणावर नाही तर प्रथिनांच्या गुणवत्तेवर देखील लक्ष केंद्रित केले पाहिजे.
मात्र वर दिलेल्या तक्त्यापेक्षा अधिक प्रथिनांचा समावेश करू नका. मुलांना योग्य आहार आणि प्रमाणात आहार देण्याची गरज आहे. डॉक्टरांनी दिलेल्या या गोष्टी पालकांनी लक्षात ठेवा आणि सहसा जंक फूड अथवा मुलांना अति आहार देणेही टाळा. याचा मुलांच्या शरीरावर वाईट परिणाम होण्याचीही शक्यता असते.
(फोटो क्रेडिटः Pexels)
