घरगुती हिंसाचाराविरोध लढली पण हिमंत हरली नाही; संघर्षमय जीवनातून काढली प्रशासकीय अधिकारी बनण्याची वाट !

UPSC Success Story आपल्या घरच्या परिस्थितीचा परिणाम हा आपल्या अभ्यासावर होत असतो. हे आपल्या सगळ्यांना ठाऊक आहेच. पण कोमलची परिस्थिती निराळी होती. वाचा तिच्या यशाचा संघर्षमय जीवनप्रवास…

कोमल गणात्रा यांनी २०१२ मध्ये नागरी सेवा परीक्षा उत्तीर्ण केली. सर्व भारतीय उमेदवारांमध्ये ५९१वा क्रमांक मिळवला. पण कोमलची कहाणी इतर युपीएससीच्या यशोगाथेसारखी नाही. नागरी सेवा परीक्षेची तयारी करण्यासाठी तिला हताश आणि निराशेच्या परिस्थितीमधून बाहेर पडावे लागले. कोमल गणात्रा ही आदर्श आणि प्रेरणादायी महिला आहे. २००८ मध्ये, २६ वर्षांच्या कोमल गणात्रा यांनी न्यूझीलंडमधील एका व्यावसायिकाशी लग्न केले. पण पुरेसा हुंडा देऊ न शकल्याने तिच्या पतीच्या पालकांनी तिच्याकडे हुंडा मागायला सुरुवात केली आणि तिला घरातून हाकलून दिले.

तिला सोडून दिल्यानंतर तिचा जोडीदार न्यूझीलंडला निघून गेला. तिच्या लग्नाच्या दिवसाला दोन आठवड्यांपेक्षा कमी कालावधी उलटला होता. स्वत:ला न्याय मिळवून देण्याच्या प्रयत्नात अस्वस्थ कोमल अधिकाऱ्यांकडे गेली पण तिला न्याय मिळाला नाही. त्यानंतर ती तिच्या पालकांच्या सावरकुंडला, गुजरातमध्ये घरी परतली. तिला आणि तिच्या पालकांना तिच्या गावी परत शेजारी आणि कुटुंबाकडून टोमणे सहन करावे लागले. अभियांत्रिकी पदविका मिळवल्यानंतर, कोमलने आपल्या गावापासून सुमारे ४० किलोमीटर दूर असलेल्या एका निर्जन गावात एकट्याने राहण्याचा निर्णय घेतला. तिने तिथे प्राथमिक शाळेत शिक्षिका म्हणून काम करायला सुरुवात केली. तेव्हा फक्त पाच हजार पगार होता.

तिथेच तिने नागरी सेवांसाठी तयारी सुरू केली. सरकारकडून मदत न मिळाल्याने तिला व्यवस्थेत बदल घडवून आणण्याची प्रेरणा मिळाली. कोमल गणात्रा यांनी अभियांत्रिकी डिप्लोमा पूर्ण करण्यासाठी राजकोट सरकारी पॉलिटेक्निकमध्ये शिक्षण घेतले. तिने तिच्या गावातील महाविद्यालयातून प्राथमिक शिक्षक प्रशिक्षण प्रमाणपत्र आणि डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मुक्त विद्यापीठातून कला शाखेची पदवी देखील मिळवली. कोमल यांनी संरक्षण मंत्रालयासाठी दिल्लीत प्रशासकीय अधिकारी म्हणून काम केले. तक्षवी, तिची अडीच वर्षांची मुलगी, तिचे दुसरे लग्न झाले आहे.

तिच्या आय.ए.एस तयारीच्या दरम्यान अनियमित वीज पुरवठा आणि अपुरे मार्गदर्शन ही दोन व्यावहारिक आव्हाने होती ज्यांचा तिला युपीएससीच्या तयारी दरम्यान सामना करावा लागला. शिवाय, कोमलला तेथे इंग्रजी वर्तमानपत्र मिळू शकले नाही, ते यूपीएससी परीक्षेतील दैनंदिन चालू घडामोडींसाठी आवश्यक आहे.तरीही, तिने सरदार पटेल इन्स्टिट्यूट ऑफ पब्लिक ॲडमिनिस्ट्रेशन (SPIPA) मध्ये थोडा वेळ घालवला, जी गुजराती सरकारद्वारे चालवली जाते. जी आय.ए.एस आधारित इच्छुक मुलांना प्रशिक्षण प्रदान करते. या प्रशिक्षण आणि अभ्यासाच्या बळावर कोमलने २०१२मध्ये चौथ्यांदा नागरी सेवा परीक्षा दिली. अखेर, तिला प्रशासकीय अधिकारी हे पद मिळाले.